12.03.2023

Енергетските заедници се вистинскиот пат кон енергетска транзиција и борба против енергетската сиромаштија во ЕУ, но и во регионот

Во организација на Фондацијата Фридрих Еберт и енергетските задруги „Клик“ од Крижевци и „Крк“ од Крк, Хрвтска се одржа тридневна конференција во Загреб на тема „Енергетска транзиција во Хрватска и регионот“, на која присуствуваа 30 прогресивни локални политичари, енергетски менаџери и други локални претставници од Србија, Босна и Херцеговина, Северна Македонија и Хрватска.

Тридневната интерактивна размена и дискусија резултираше со иницијатива и организирана мрежа за поттикнување на локална енергетска транзиција наречена во регионот наречена SERENA (Јужноевропска мрежа за обновлива енергија ).

Следејќи ги германските примери на енергетска транзиција преку искористување на обновливите извори на енергија и вклучување на граѓанските иницијативи во процесот, Јужноевропската мрежа за обновливи извори на енергија SERENA ќе има за цел да ја поддржи веќе започнатата енергетска транзиција во Хрватска и во регионот, која произлезе од енергетски свесни локални заедници и иницијативи, како што се како Крк и Крижевци во Хрватска, општина Центар и Валандово во Северна Македонија, но и други примери од регионот.

Членовите на мрежата SERENA имаат тенденција да ги поедностават процедурите за инсталирање на фотоволтаични системи во соодветните земји, како и да воведат Фонд за заштита на животната средина по примерот на Хрватска, кој ќе ги поттикнува и субвенционира граѓанските инвестиции во соларна енергија.

„Како мрежа, од клучно значење за нас е активно да го поттикнуваме формирањето на енергетските задруги и заедници во сопственост на граѓаните како алка што недостасува во тековната енергетска транзиција во нашите земји, а да се постигне тоа е од суштинско значење е прилагодување на постоечките законски и подзаконски акти“ е заедничкиот став на членовите на мрежата SERENA.

Енергетските заедници им овозможуваат на граѓаните да произведуваат чиста и евтина електрична енергија, како и да ги продаваат своите вишоци, истовремено зајакнувајќи ја економската отпорност на локално ниво. Од друга страна, тие им овозможуваат на националните енергетски компании да произведуваат домашна електрична енергија од обновливи извори, но и да ја ја намалат увозната зависност од конвеционални извори како јаглен, нафта и гас.

Енергетската транзиција ќе биде праведна само доколку во неа учествуваат граѓаните како активни субјекти и на тој начин ги почувствуваат вистинските придобивки, како од еколошки, така и од економски аспект. Очигледно е дека граѓаните сакаат да бидат дел од транзицијата, а сега на потег се носителите на одлуки тоа да го овозможат.

Оваа мрежа ќе продолжи да работи во духот на демократизација на енегретската транзиција и јакнење на локалните заедници, а за тоа се предвидени понатамошни интензивни размени и соработка помеѓу општините, граѓанските организации и академски заедници во регионот.

Friedrich-Ebert-Stiftung
Skopje

Boul. 8-mi Septemvri 2/2-5
(TCC Grand Plaza),
Skopje 1000,
North Macedonia

+389 2 3093-181 / -182
contact(at)fes-skopje.org